Dünden Bugüne Türk Sinema ve Sanatı Bölüm 1

 

Türk Sinemasının İlk Yılları

Türk sinemasının hikâyesi, 1914 yılında Fuat Uzkınay’ın çektiği Ayastefanos’taki Rus Abidesi’nin Yıkılışı ile başlar. Bu, “ilk Türk filmi” olarak kabul edilir ama aslında bir belgesel kayıttan öteye geçmez. 1920’ler ve 30’larda sinema denemeleri devam etti, fakat bu dönemin filmleri daha çok kısa skeçler, fıkra uyarlamaları, hafif melodramlardan ibaretti. Sanatsal bir dil, toplumsal bir derinlik yoktu. Sinema, halkın eğlencesi için kullanılan bir oyuncak gibiydi.

1930’lardan 50’lere gelindiğinde, Yeşilçam’ın temelleri atılmaya başladı. İstanbul’un Beyoğlu semtinde küçük yapımcıların, yönetmenlerin ve sinema salonlarının oluşturduğu bir sektör doğdu. Filmler çoğalmaya başladı, seyirci salonlara akın etti. Ama içerik hâlâ sığdı: klişe aşk hikâyeleri, kahramanlık masalları, basit komediler. Sinema vardı, ama sanat henüz yoktu.

Sanata Evrilen Dönem

1960’larla birlikte Türk sineması yeni bir evreye girdi. Köyden kente göç, sınıf farkları, adalet arayışı, işçi sorunları gibi toplumsal temalar perdeye taşındı. Sinema artık sadece eğlence değil, bir ayna oldu. Metin Erksan’ın Susuz Yaz’ı Berlin’de Altın Ayı ödülü aldı, Lütfi Akad’ın Hudutların Kanunu Anadolu insanının çilesini beyaz perdeye taşıdı. Atıf Yılmaz, Ertem Göreç gibi isimler toplumsal gerçekçiliği sinemaya soktu.

İşte bu dönemde sahneye çıkan bir isim, Türk sinemasının kaderini değiştirdi: Yılmaz Güney. Onu sadece bir aktör olarak görmek mümkün değildi; yazdı, oynadı, yönetti, yapımcılık yaptı. Kimi zaman halkın kahramanı, kimi zaman sistemin baş belası oldu. Sanatıyla da, siyasi duruşuyla da sinemaya damgasını vurdu.

Yazımızın devamı: “Yılmaz Güney’in Hayatı ve Siyasi Mücadelesi”

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Yazmak Yetmez, Yakmak Gerek – Biz Neden Yazarız?

Resim
  Yazarlık Nedir, Biz Neden Yazarız? Yazmak Yetmez, Yakmak Gerek – Biz Neden Yazarız? Giriş Yazarlık, süslenmiş cümleler değil; içten gelen bir çığlıktır. Yazarım çünkü sustuğumda içimde çürüyen kelimeler birikiyor. Ama yazarım derken, o unvanın kalabalığına değil, derinliğine talibim. Konunun Derinliği Bugün her yerde "yazar" var ama yazarlık yok. Kitap bastırmak, yazı yazmak, okur edinmek yazar olmak için yeterli değil. Gerçek yazar, içindeki yangını kelimeye dönüştüren kişidir. Bizim için yazmak, bir hayat biçimi değil, bir görevdir. Okuru eğlendirmek değil; düşündürmek, sarsmak, uyandırmak gerekir. Wise Man Yorumu “Yazar, kelime üretmez; bilinç üretir. Okuru değil, sistemin kodlarını rahatsız eder.” Yazının İşlevi Bizim yazılarımızın bir amacı vardır: Ezberi bozmak. Makalede bilgi veririz, romanda zihni kurcalarız, denemede sorular bırakırız. Her yazı bir farkındalık eşiği olmalıdır. Çünkü biz okuyucuyu okşamak için değil, uyandırmak için...
Devamı

Yazmak Yetmez, Yakmak Gerek – Bölüm II

Resim
 Önceki yazılarımızda " Yazmak Yetmez, Yakmak Gerek – Biz Neden Yazarız? " demiştik. Bu yazı dizimizde devamı yazıyoruz... Yazmak Yetmez, Yakmak Gerek – Bölüm II “Sessiz Kalemler” Yazmak da bir tür oynamaktır. Ama sıradan bir oyun değil bu. Yazar; sahneyi kuran bir senaristtir. Aynı zamanda sahneyi yöneten bir yönetmen. O sahnede oynayan tüm karakterlerin ruhudur. Ve o hikâyeyi yaratan tanrıdır. Her kelimesinde bir kader, her satırda bir nefes, her bölümde bir dünya vardır. Sanat ne olursa olsun – yazı, görsel, sahne ya da ses – ayrılmaz bir ana temele bağlıdır: İnanç. Önce sen inanmalısın. Bir okuyucuya, izleyiciye, herhangi bir insana bir şeyi hissettirmek istiyorsan, önce sen o duyguyu inşa etmiş, yaşamış ve hazmetmiş olmalısın. Yani yazar; kendi satırlarını yazarken önce kendiyle yüzleşmelidir. Şu soruyu kendine sorabilmeli: “Ben bu yazıya inandım mı?” Çünkü inanmadan yazılmış her satır, karşı tarafa boş bir ses gibi ulaşır. Söz vardır sarsar, söz vardır unutt...
Devamı